BLOG

Allergische rinitis, wordt ook hooikoorts genoemd, is een ontsteking van het neusslijmvlies door een overgevoeligheid voor bepaalde allergenen. Het immuunsysteem geeft een allergische reactie op een stof waar het normaal niet op hoeft te reageren. Deze stof noemen we het allergeen . De meest voorkomende symptomen zijn neusloop, neusverstopping, niezen, jeuk aan de neus en de ogen, tranende ogen en keelklachten . Astmapatiënten kunnen naast deze klachten ook last hebben van benauwdheid en een piepende ademhaling. Graspollen zijn de meest voorkomende oorzaak van allergieën in ons land. Het graspollenseizoen loopt van mei tot juli, met een piekperiode in juni. Ook het weer heeft een invloed op de pollendruk. Bij droog weer neemt het aantal pollenkorrels in de lucht toe. Neerslag wast de lucht voortdurend schoon. Wanneer, zoals nu, er een lange periode geen neerslag valt, hebben bijgevolg meer mensen last van allergische rinitis. Een allergische rinitis komt voornamelijk voor bij patiënten van 5-45 jaar, met een piek rond 15-24 jaar. De klachten kunnen 10-30 jaar aanhouden, ze duren zelden levenslang . Wat kan je zelf doen? - Gebruik een zoutspoeling om je neus te reinigen en de pollen weg te spoelen. - Blijf zoveel mogelijk binnen met de ramen gesloten. - Laat je was niet buiten drogen. - Neem een douche voor het slapengaan. Dit zorgt ervoor dat je de pollen van je huid en haren wast. - Was je handen nadat je buiten bent geweest. - Draag een zonnebril. - Gebruik papieren zakdoekjes en gooi deze weg na gebruik. Op de website "Air Allergy" van Sciensano kan je gemakkelijk opzoeken hoeveel pollen er die dag in de lucht zitten. Hier vind je ook een kalender terug die weergeeft wanneer een soort stuifmeel of schimmelspoor aanwezig is in de lucht. Zie https://airallergy.sciensano.be/nl. Verder bestaan er verschillende medicamenteuze behandelingen voor allergische rinitis. Deze heeft als doel om de klachten te verminderen. De voorkeur wordt initieel gegeven aan lokale behandeling met neus- of oogdruppels. Indien dit niet voldoende is, kan er een orale behandeling opgestart worden. Bij ernstige vormen van allergische rinitis kunnen deze twee gecombineerd worden. Immunotherapie of desensibilisatie kan gebruikt worden in extreme gevallen van allergische rinitis. Hierbij wordt het allergeen in zeer kleine hoeveelheden toegediend via injectie of pilletjes. Daarna wordt de dosis stapsgewijs opgebouwd. Het lichaam heeft op die manier de tijd om zich aan te passen aan het allergeen. Hierdoor zullen de klachten langzaamaan verdwijnen. Nadeel is wel dat de behandeling minimaal 3 jaar duurt. Bronnen https://www.pollennieuws.be/ https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2022/05/09/graspollenseizoen-van-start/ https://allesoverallergie.nl/allergieen/allergische-rinitis https://www.mariamiddelares.be/nl/zorgaanbod/aandoeningen-en-ziekten/allergische-rhinitis https://www.gezondheidenwetenschap.be/richtlijnen/allergische-rhinitis-hooikoorts https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/allergische-en-niet-allergische-rinitis https://www.farmacotherapeutischkompas.nl/bladeren/indicatieteksten/allergische_rinitis https://www.mariamiddelares.be/nl/zorgaanbod/behandelingen-en-testen/desensibilisatie

Valeriaan komt van het Latijnse valere, wat 'in goede gezondheid zijn' betekent. Het wordt in de volksmond ook wel kattenkruid of allesgenezer genoemd. De plant verspreidt een karakteristieke geur die aantrekkelijk is voor katten, vandaar kattenkruid. Valeriaan is een plant die al vele eeuwen gebruikt wordt voor zijn geneeskundige krachten. In het oude Griekenland werd er al over deze plant geschreven, o.a. door Hippocrates. Toen werd het gebruikt als slaapmiddel en als verwarmend, menstruatie bevorderend en urine-afdrijvend middel . Later, in de Middeleeuwen, werd Valeriaan toegepast tegen de pest en om de geslachtsdrift te verhogen. In de 17e eeuw werd deze lijst van werkingen aangevuld met krampen opheffend. Er bestaan meer dan 200 verschillende soorten Valeriaan, de meest bekende is de Valeriana officinalis. Maar wat doet Valeriaan nu echt? Het belangrijkste bestanddeel is valereenzuur . Het werkt in op het GABA-erge systeem. Dit zijn zenuwbanen die gebruik maken van GABA om de signalen door te geven. GABA staat bekend als een remmende en rustgevende neurotransmitter. Lage GABA concentraties worden gelinkt aan meer stress, angst en slecht slapen. Valereenzuur zorgt ervoor dat GABA minder afgebroken wordt. Hierdoor blijven er hogere concentraties GABA in het bloed achter, wat zorgt voor rust. Deze werking is grotendeels hetzelfde als slaapmiddelen, zoals zolpidem en lormetazepam. Deze geneesmiddelen worden het best vermeden vanwege hun verslavend karakter. Valeriaan heeft deze verslavende werking niet. Valeriaan wordt daardoor ingezet om de afbouw van slaapmiddelen te vergemakkelijken. Een ander actief bestanddeel zijn de valepotriaten . Deze hebben een spasmolytische werking op de darm, het stilt krampen. Deze spasmolytische werking vinden ze ook terug op de uterus. Daarnaast blijkt uit studies dat valepotriaten een rol te spelen in angstremming. Valeriaan wordt vooral gebruikt om de slaapkwaliteit te verbeteren . Verschillende studies tonen deze werking aan. De slaapkwaliteit verbetert, waaronder ook de effectieve slaaptijd en de frequentie van het wakker worden. Langdurig gebruik van minimum 4 weken wordt aangeraden. Er zijn enkele nevenwerkingen gemeld bij het gebruik van valeriaan, waaronder misselijkheid en darmkrampen. Let op! De geur van Valeriaan vinden vele mensen onaangenaam. Sommige mensen vinden de geur echter lekker. Bijvoorbeeld in de Middeleeuwen werd de geur verwerkt in parfum. Heb je vragen over het gebruik van Valeriaan? Spring gerust even binnen! De volgende weken komen er nog enkele andere planten/stoffen aan bod die bevorderend zijn voor een goede nachtrust. Stay tuned! Bronnen https://www.avogel.be/nl/avogel/tuinen/plantenencyclopedie/Valeriaan.php#:~:text=Geschiedenis%20Valeriana%20officinalis%20%2D%20Geschiedenis%20Valeriaan,plant%20verwarmend%2C%20menstruatiebevorderend%20en%20urinedrijvend. https://www.naturafoundation.nl/kenniscentrum/monografie/90/valeriana-officinalis https://www.ema.europa.eu/en/medicines/herbal/valerianae-radix https://slaapwijsheid.nl/slaapmiddelen/valeriaan-beter-slapen-bijwerkingen-en-veiligheid/ https://www.pileje.be/nl/uw-gezondheidstijdschrift/valeriaan https://www.hunebednieuwscafe.nl/2017/01/valeriaan/

Melatonine wordt geproduceerd in de pijnappelklier of epifyse. Deze klier bevindt zich diep in de hersenen, tussen de twee hersenhelften. Melatonine is een hormoon dat wordt geproduceerd als reactie op donkerte en wordt geremd door licht. Niet alleen mensen, maar ook dieren en planten maken melatonine aan. Het is een zeer elementaire stof binnen de evolutie. Melatonine helpt je diurnaal ritme in stand te houden. Diurnaal staat voor “dagactief”, er is een dag/nachtritme aanwezig. Wanneer de hoeveelheid melatonine in je bloed stijgt, bevordert de transitie van waak naar slaap. Melatonine wordt gebruikt voor verschillende doeleinden. Eigenlijk kan melatonine enkel zinvol zijn bij een verstoord dag/nachtritme. Dit is van toepassing bij mensen die last hebben van jetlags of personen die in shiften werken. Melatonine wordt het vaakst gebruikt door mensen met slaapklachten. Toch kan het bij verkeerd gebruik een averechts effect hebben. Het moment van inname is afhankelijk van het slaapprobleem en van het eigen bioritme. De juiste dosering is voor elke persoon verschillend en hangt af van de eigen melatonine-aanmaak en -afbraak. Helpt melatonine bij doorslapen? Nee. Zoals hierboven vermeld helpt melatonine bij het inslapen. Het zorgt er niet voor dat je aan één stuk doorslaapt. Er bestaan enkele tips om je natuurlijke melatoninevrijgave te stimuleren. Hiervoor is het belangrijk om te weten dat de melatonine concentratie in ons lichaam al stijgt vanaf 2u voor bedtijd. Idealiter vermijd je best vanaf dan artificieel licht, zoals tv, laptop, gsm, IPad, enz. Uit studies blijkt dat de hoeveelheid melatonine die men aanmaakt in aanwezigheid van artificieel licht tot wel 50% lager is dan zonder! Heb je vragen over het gebruik van melatonine? Spring gerust even binnen! De volgende weken komen er nog enkele andere planten/stoffen aan bod die bevorderend zijn voor een goede nachtrust. Stay tuned! Bronnen: https://www.nccih.nih.gov/health/melatoninwhatyouneedtoknow#:~:text=Melatonin%20is%20a%20hormone%20that,night%20can%20block%20melatonin%20production. https://www.sleepfoundation.org/melatonin https://www.nhg.org/actueel/nieuws/melatonine-baat-het-niet-het-schaadt-mogelijk-wel https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD001520/full https://www.etos.nl/advies/slaap/melatonine/ https://www.webmd.com/sleep-disorders/news/20110119/light-exposure-may-cut-production-of-melatonin#:~:text=Artificial%20Light%20and%20Health,levels%20by%20more%20than%2050%25. https://melatonine.nu/melatonine-in-plant-en-dier/#:~:text=Melatonine%20bevindt%20zich%20in%20alle,zo%20blijft%20de%20kiemkracht%20optimaal. https://www.hersenletsel-uitleg.nl/gevolgen-per-hersengebied/pijnappelklier-epifyse

Ashwagandha, ook wel de Withania Somnifera of winterkers genoemd, is een plant die al duizenden jaren gebruikt wordt in de Indiase geneeskunde. Hierdoor wordt Ashwagandha ook Indiase ginseng of koninklijk kruid genoemd. Ashwagandha betekent in het Sanskriet ‘paardengeur’, omdat deze plant ‘paardenkracht’ kan geven. De wortels van de plant worden meestal gebruikt bij slapeloosheid, maar worden ook voor andere doeleinden ingezet. Voorbeelden hiervan zijn angst, depressie, verminderde focus, cognitieve veroudering en chronisch vermoeidheidssyndroom. Ashwagandha vermindert de hoeveelheid cortisol in het bloed. Cortisol staat bekend als het stresshormoon. Als de concentratie cortisol daalt, denkt ons lichaam dat we 'veilig' zijn en in slaapmodus kunnen gaan. Ashwagandha brengt je tot rust en maakt je weerbaarder voor fysieke en mentale stress. Het herstelt het evenwicht tussen spanning en ontspanning in je lichaam. De plant behoort tot het selecte groepje van superfoods. Ze zijn adaptogeen, d.w.z. dat het planten zijn die het lichaam helpen zich aan te passen aan stressvolle omstandigheden. Denk daarbij aan vermoeidheid, slapeloosheid, ontstekingen, enz. Het is daarnaast ook een krachtig anti-oxidant dat helpt bij de vertraging van de celveroudering. Dit komt omdat Ashwagandha helpt de telomeren lang te houden. Telomeren zijn beschermdopjes aan het uiteinde van ons DNA. Ze kunnen gemakkelijk vergeleken worden met het plastic beschermlaagje aan het uiteinde van je veters. Als we jong zijn, zijn onze telomeren lang. Elke keer dat een cel deelt, wordt er een stukje telomeer afgeknipt. Hoe korter de telomeren, hoe minder snel je cellen zich zullen delen. Dit zorgt dan voor huidveroudering. De normale dosering ligt tussen 250 en 600 mg. Idealiter neem je het in voor een langere periode om zo een maximaal effect te bekomen. Heb je vragen over het gebruik van Ashwagandha? Spring gerust even binnen! De komende weken komen er nog enkele andere planten aan bod die bevorderend zijn voor een goede nachtrust. Stay tuned!

Een mens spendeert ongeveer een derde van zijn leven aan slaap. Goede slaap betekent dat je hersenen de tijd en de kans krijgen om zich te reinigen en om de indrukken van de dag te verwerken. Slapen gaat hierbij niet enkel over de kwantiteit, maar ook over de kwaliteit. Een normale slaap is opgebouwd uit vier à vijf blokken van 90 à 120 minuten, die telkens bestaat uit verschillende fasen. Deze vier fasen zijn de doezelslaap, de lichte slaap, de diepe slaap en de REM slaap. Diepe slaap komt vooral voor in het eerste deel van de nacht. Hier bouw je energie op voor de volgende dag. De REM slaap of droomslaap is belangrijk voor de verwerking van indrukken overdag. De coronapandemie heeft ervoor gezorgd dat heel wat mensen minder goed slapen. Volgens An Mariman van het UZ Gent zijn er momenteel 35% mensen met slaapproblemen. Door de strenge coronaregels zijn we verplicht om anders te gaan leven. Daarom hieronder enkele tips voor een betere slaaphygiëne: Ga slapen wanneer je je slaperig voelt. Doe geen dutjes voor bedtijd, zoals in slaap vallen voor tv. Let op voor alcohol en cafeïne Probeer te ontspannen voor je gaat slapen. Dit kan bijvoorbeeld door het lezen van een boek, een warm bad of rustige muziek. Slaap voldoende uren* Ga overdag naar buiten! Zonlicht onderdrukt melatonine, het slaaphormoon, dus overdag buiten zijn helpt om ’s nachts beter te slapen Vermijd schermen, zoals je TV of je gsm *Het aantal uren slaap dat je nodig hebt verschilt van leeftijd tot leeftijd en van persoon tot persoon. Tijdens de eerste levensjaren daalt de hoeveelheid slaap die nodig is per dag vrij snel. Tussen de leeftijd van 3 en 5 jaar verdwijnt het middagdutje. Volwassenen hebben gemiddeld 8 uur slaap nodig per nacht. Deze daalt dan nog een kleine hoeveelheid naarmate men ouder wordt. Zie hieronder een overzicht. 0 tot 3 maanden 16 tot 20 uur per dag 4 tot 12 maanden 13 tot 14 uur per dag 1 tot 3 jaar 12 tot 13 uur per dag 4 tot 6 jaar 10 tot 12 uur per dag 7 tot 12 jaar 9 tot 10 uur per dag 13 tot 18 jaar 8 tot 10 uur per dag 18 tot 64 jaar 7 tot 9 uur per dag + 65 jaar 7 tot 8 uur per dag De volgende weken wordt er gefocust op het gebruik van natuurlijke producten om de slaap te bevorderen. Stay tuned! Bronnen: https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2021/04/29/slaapkliniek-uz-gent-heeft-dubbel-zoveel-patienten-met-slaapprob/ https://www.hersenstichting.nl/dit-doen-wij/voorlichting/gezonde-hersenen/slaap/ https://www.gezondheidenwetenschap.be/richtlijnen/slaapklachten-en-slapeloosheid-bij-volwassenen https://www.gezondheid.be/index.cfm?fuseaction=art&art_id=18065 https://www.tegek.be/psychische-problemen/klachten/slaapstoornissen https://www.cm.be/gezond-leven/leefgewoonten/slapen/wat-is-slapen/slaapstructuur Illustratie via pinterest

Een litteken is een zichtbare afwijking van de huid die resteert na genezing van een wond. Wanneer onze huid beschadigd raakt, heelt de huid zich vanzelf. Als gevolg van dit natuurlijk herstelproces kunnen littekens gevormd worden. Hoe gaat dit in zijn werk? Na een wond of andere beschadiging van de huid, wordt de huid opnieuw opgevuld met elastine- en collageenvezels. Zo ontstaat er in feite nieuwe huid die volop in beweging is, waardoor deze iets anders van kleur en vorm kan zijn. Hoe langer het herstel duurt, hoe groter de kans op zichtbaar littekenweefsel. Het totale genezingsproces kan wel tot twee jaar duren. Hoe verzorg je een litteken best? Tijdens het begin van het wondherstelproces is het belangrijk om het litteken twee keer per dag te reinigen. Er bestaan reinigingsgels die het genezingsproces bevorderen, vraag hiervoor zeker ons advies! Bij een ‘vers’ litteken is het aangeraden niet te intensief te sporten. Als je de herstellende huid uitrekt, kan het litteken breder worden. De eerste weken na het ontstaan van de wond ben je best extra voorzichtig. Het is belangrijk dat eventuele hechtingen op het juiste moment verwijderd worden. Het te vroeg verwijderen van hechtingen kan ervoor zorgen dat de wond terug opengaat. Dit verhindert het herstelproces. Worden de hechtingen te laat verwijderd, heb je kans op een meer zichtbaar litteken na genezing. Na het verwijderen van de hechtingen is het tijd voor de verzorging met een kwalitatieve littekencrème. Deze crème verzacht en herstelt het litteken en mag je aanbrengen op een open (maar droog) of gesloten litteken. Minstens twee keer per dag masseer je het litteken. Zo vergroot je de kans op een mooie, gezonde genezing. Na een oppervlakkige wond is een gewone littekencrème voldoende. Na een diepere wond gebruik je best siliconen. Een combinatie van de twee is nog beter voor een optimaal herstelproces. Siliconen dekken de huid af en zorgen er zo voor dat vocht wordt vastgehouden in de huid. Daardoor zal je litteken soepeler, vlakker, minder rood en sneller rustig worden. Jeuk of irritatie wordt verzacht en wrijving wordt verminderd doordat de siliconen een laagje achterlaten op je huid. Verder is het zeer belangrijk om je litteken uit de zon te houden. De nieuwe huid waaruit je litteken bestaat, is zeer gevoelig voor donkere pigmentatie bij blootstelling aan UV-straling. Dek het litteken zo goed als mogelijk af en gebruik een zonnecrème met factor 50+.  Eindig je na een consistente verzorging toch met een litteken waar je niet blij mee bent? Voor verdere vervaging kan je terecht bij de dermatoloog. Bronnen: https://nl.wikipedia.org/wiki/Litteken_(lichaam) https://www.laroche-posay.nl/artikel/type-littekens-hoe-te-verwijderen-en-beste-littekencreme https://www.apotheekenhuid.nl/blogs/advies/siliconen-of-littekencreme-bij-littekens/ Illustratie via Pinterest

Een snijwond is een wond waarbij de huid ingesneden is. Bij het doorsnijden van de huid kan je verschillende structuren beschadigen zoals de bloedvaten en de zenuwuiteinden. Een snijwond kan dus stevig bloeden en zeer pijnlijk zijn. Hoe verzorg je zo’n snijwond best? Eerst moet de wonde gereinigd worden. Dat kan onder de kraan of met een specifiek reinigingsproduct (bijvoorbeeld Flamirins®). Vervolgens dep je de wond droog met een kompres. Wij raden het gebruik van Flamigel® aan om een vochtig wondmilieu te creëren. Een vochtig wondmilieu is gunstig voor de wondheling en voorkomt korstvorming. Zo verminder je de kans op littekenvorming. Als het nodig is, dek je de snijwond daarna af met een pleister of een niet-inklevend kompres dat dagelijks ververst dient te worden. Blijft de snijwond bloeden? Probeer het bloeden te stelpen door een tiental minuten onafgebroken te duwen op de wonde. Houd het gewonde lichaamsdeel zo veel mogelijk omhoog (boven het hart). Wanneer ga je naar de dokter? Als de snijwond open staat (gapende wonde), moet deze binnen de 6 uur gehecht worden door een arts. Gaat het om een zeer vuile wond of bevindt de wond zich op een esthetisch vervelende plaats, laat je dit ook best nakijken. Als de huid rond de wonde sterk opzwelt, rood wordt of en/of pijnlijk blijft na correcte wondzorg of is je laatste tetanusvaccinatie meer dan 10 jaar geleden, maak je ook een afspraak bij de dokter.  Bronnen: https://www.flamigel.be/werking-en-gebruik/snijwond/ EHBO bij baby & kind, uw praktisch handboek door Michaël Dreesen – Child Care Academy – 2017

“Eerst water en de rest komt later” is bij brandwonden altijd van toepassing. Water heeft een positieve invloed op het genezingsproces van de brandwonde. Hoe pak je dit best aan? Blijf zo lang mogelijk (minstens 15 tot 20 minuten) koelen met zuiver lauw water. Gebruik hiervoor steeds stromend water en laat het water aflopen over de brandwond van op een afstand van ongeveer 15 cm. De ernst van de brandwonde hangt af van de diepte, de oppervlakte, de duur van de blootstelling en de bron. Kleine kinderen zijn gevoeliger voor complicaties zoals infecties en vochtverlies dan volwassenen. Is de brandwond groter dan een muntstuk van 2 euro, laat deze dan zeker nakijken door een arts! Bij een eerstegraads brandwonde is enkel de eerste huidlaag verbrand, bijvoorbeeld na kort contact met een heet voorwerp of door de zon. De huid is rood, gevoelig en pijnlijk. Na twee à drie dagen is een dergelijke wonde genezen mits correcte wondzorg. Bij eerstegraads brandwonden zien we geen blaren. Een tweedegraads brandwond gaat iets dieper, tot op de tweede huidlaag. Deze wonde is zeer pijnlijk. Vaak zijn er bij tweedegraads brandwonden wel blaren aanwezig. Deze moeten niet doorprikt worden! Bij een correcte verzorging geneest een dergelijke wonde na twee tot drie weken. Derdegraads brandwonden zijn zeer ernstig en worden steeds behandeld in gespecialiseerde centra. Bij deze wonden is alle huidweefsel verbrand. De wonde ziet er zwart, wit of verkoold uit en kan lokaal gevoelloos zijn. Oppervlakkige brandwonden (eerstegraads of oppervlakkig tweedegraads) die kleiner zijn dan een muntstuk van 2 euro kan je thuis zelf verzorgen. Wij raden hiervoor – na overvloedig spoelen met water – Flamigel® aan, twee keer per dag. Als het nodig is, kan je de brandwond afdekken om deze te beschermen tegen vuil van buitenaf of tegen het schuren van kledij tegen de wonde. Gebruik hiervoor liefst een niet-inklevend kompres. Kleeft het kompres toch in de brandwond, bevochtig het dan met fysiologisch water voor je het gaat verversen. Als je veel pijn hebt, kan je een pijnstiller innemen. Voor brandwonden groter dan een muntstuk van 2 euro raadpleeg je best de huisarts. Ook diepe brandwonden (deze doen meestal weinig pijn), brandwonden met grote of open blaren, witte/groene/gele/bruinzwarte brandwonden moeten door een arts worden nagekeken. Is de brandwond chemisch of elektrisch van oorsprong of bevindt de brandwond zich aan je hoofd, hals, voeten of geslachtsorganen, maak je een afspraak bij de huisarts. Bronnen: https://nl.wikipedia.org/wiki/Brandwond EHBO bij baby & kind, uw praktisch handboek door Michaël Dreesen – Child Care Academy – 2017 https://richtlijnen.nhg.org/behandelrichtlijnen/brandwonden#volledige-tekst Illustratie via Pinterest

Een schaafwond is een oppervlakkige wonde waarbij enkel de bovenste huidlaag is afgeschaafd. Er zijn veel gekwetste bloedvaatjes waardoor er puntvormige bloedingen ontstaan. Een schaafwonde kan zeer pijnlijk zijn omdat ook de zenuwuiteinden beschadigd zijn. Schaafwonden bloeden meestal niet hevig maar het zijn wel vuile wonden. Daarom is het reinigen van de wonde zeer belangrijk om te voorkomen dat deze gaat ontsteken. Was eerst je handen voor je een schaafwond gaat verzorgen of draag handschoenen! Reinigen doe je met stromend water of met een specifiek reinigingsproduct, bijvoorbeeld een spray die fysiologisch water bevat. Voor zeer vuile wonden kan je zuurstofwater gebruiken, dat reinigt wat krachtiger. Gebruik een steriel kompres om de wonde te deppen en beweeg van binnen naar buiten. Vroeger dacht men dat een korst op de wonde essentieel was voor de genezing maar dat is wat achterhaald. Een wondhelende, verzorgende zalf die de wonde vochtig houdt, versnelt het genezingsproces. Als het nodig is, kan je de schaafwond afdekken om deze te beschermen tegen vuil van buitenaf of tegen het schuren van kledij tegen de wonde. Gebruik hiervoor liefst een niet-inklevend kompres. Kleeft het kompres toch in de schaafwond, bevochtig het dan met fysiologisch water voor je het gaat verversen. Bij kleine kinderen heeft een pleister trouwens vaak een placebo-effect, zij associëren een pleister met genezing. Bij een standaard schaafwond hoef je niet naar de dokter. Als je niet zeker weet wanneer je voor het laatst bent ingeënt tegen tetanus en je te maken hebt met een zeer vuile schaafwond, laat je deze best nakijken door je huisarts. Is je laatste tetanusvaccinatie meer dan 10 jaar geleden, maak je ook best een afspraak. Voel je je ziek of denk je dat je schaafwond aan het ontsteken is? Maak dan ook een afspraak bij de huisarts! Bronnen: https://www.cm.be/ziekte-en-behandeling/klachten-en-ziekten/schaafwonde EHBO bij baby & kind, uw praktisch handboek door Michaël Dreesen – Child Care Academy – 2017 https://www.flamigel.be/werking-en-gebruik/schaafwond/